Z perspektywy pracodawców sytuacja na rynku pracy jest skomplikowana. Inflacja, stonowane prognozy gospodarcze i niskie bezrobocie sprawiają, że wiele przedsiębiorstw stoi aktualnie przed wieloma wyzwaniami związanymi z obszarem Human Resources. Portal okpraca24.pl we współpracy z ekspertami Uniwersytetu Warszawskiego przeprowadził badania opinii wśród specjalistów HR na temat przyszłości ich branży. Co z nich wynika?
Wyzwania stojące przed branżą HR w Polsce
Zdaniem HR-owców jednym z największych problemów, z którym będzie musiała mierzyć się branża, jest szybko rosnąca presja płacowa pracowników. Aż 82% respondentów wskazało ten czynnik jako kluczowe wyzwanie, co znalazło odzwierciedlenie w wysokiej średniej ocenie 4,22 na skali od 1 do 5. Rosnąca presja płacowa może prowadzić do trudności w utrzymaniu konkurencyjności na rynku, szczególnie dla małych i średnich przedsiębiorstw, które mogą nie być w stanie sprostać oczekiwaniom finansowym pracowników.
Kolejnym istotnym wyzwaniem stojącym przed branżą HR jest rosnący poziom rotacji pracowników – wskazało na to 66% respondentów. W badaniu 62% ankietowanych stwierdziło również, że kryzys demograficzny i jego konsekwencje dla rynku pracy stanowią istotny problem, który może wpłynąć na dostępność pracowników w przyszłości. Aż 60% respondentów odpowiedziało ponadto, że trudności wiążą się nie tylko z niedoborem wykwalifikowanych specjalistów, ale także – z powodu niskiej stopy bezrobocia – mniej doświadczonych pracowników. Problemy te sprawiają, że dodatkowy nacisk może zostać położony na stabilność kadry. 64% respondentów uznało, że większe obciążenia związane z koniecznością utrzymania wysokiej satysfakcji pracowników może stanowić wyzwanie dla specjalistów HR.
Dwa zagadnienia, które wyróżniają się w wynikach badań jako szczególnie niepewne dla ankietowanych, to utrzymanie morale zespołu w kontekście potencjalnych zwolnień oraz restrukturyzacja zatrudnienia w kontekście rozwoju sztucznej inteligencji. W obu tych przypadkach większość respondentów miała trudności z jednoznaczną oceną tych wyzwań. W przypadku utrzymania morale zespołu aż 44% respondentów odpowiedziało „trudno powiedzieć”, natomiast w przypadku restrukturyzacji zatrudnienia w kontekście sztucznej inteligencji odpowiedzi takiej udzieliło 41% ankietowanych. Wśród respondentów, którzy zdecydowali się udzielić konkretnej odpowiedzi, wciąż więcej osób deklarowało, że w ich opinii obie kwestie stanowią realne wyzwanie dla branży HR – 38% wskazań w przypadku utrzymania morale zespołu oraz 34% wskazań w przypadku restrukturyzacji zatrudnienia w kontekście sztucznej inteligencji. Przeciwnego zdania było kolejno 18% oraz 25% ankietowanych.
– Wyniki badań jasno pokazują, że branża HR w Polsce stoi przed wieloma wyzwaniami, z których najważniejszymi są rosnąca presja płacowa oraz problemy kadrowe. Wiele wskazuje na to, że trudności te będą utrzymywały się w najbliższych miesiącach, a nawet latach, dlatego wymagają one kompleksowej reakcji ze strony przedsiębiorstw – mówi Przemysław Rączka, prezes zarządu okpraca24.pl. – Aby sprostać tym wyzwaniom, firmy muszą być gotowe na wprowadzanie innowacyjnych rozwiązań oraz inwestować w badania satysfakcji pracowników. Programy lojalnościowe, lepsze zarządzanie świadczeniami oraz rozwijanie kultury organizacyjnej sprzyjającej zaangażowaniu pracowników to działania, które mogą pomóc w radzeniu sobie z rosnącą rotacją pracowników i zatrzymaniem ich w firmach na dłużej – dodaje.
W tym kontekście nie zaskakują odpowiedzi respondentów, którzy w badaniu zostali poproszeni o dokończenie zdania: „W perspektywie kilku najbliższych lat, najważniejszym zadaniem specjalisty ds. HR w organizacji będzie…”. Ankietowani najczęściej wskazywali bowiem na pozyskanie odpowiednio wykwalifikowanych pracowników – 35 odpowiedzi. Relatywnie rzadziej respondenci skłaniali się ku zadaniom związanym z utrzymaniem niskiej rotacji pracowników (18 wskazań), utrzymaniem na wysokim poziomie satysfakcji pracowników (18 przypadków) oraz dostosowaniem się do zmieniających warunków pracy (14 odpowiedzi).
Umiejętności przyszłości
W ramach badania respondenci zostali również poproszeni o wskazanie kompetencji, które w ich ocenie będą najważniejsze w pracy HR-owca w perspektywie najbliższych kilku lat. Przeszło siedmiu na dziesięciu respondentów (71,3%) wskazało na umiejętności miękkie dotyczące psychologii, empatii oraz komunikacji interpersonalnej. Są to kompetencje, które były wskazywane zdecydowanie najczęściej, mocno dystansując pozostałe odpowiedzi.
Kolejnymi najczęściej wymienianymi umiejętnościami były bowiem analityka danych (42,6%), obsługa sztucznej inteligencji (39,8%), zarządzanie satysfakcją pracowników (38%) oraz prowadzenie negocjacji (34,3%). Choć te umiejętności również uzyskały stosunkowo wiele wskazań, to jednak znacząco mniej niż kompetencje miękkie. Relatywnie rzadziej wskazywano natomiast na posługiwanie się językami obcymi (24,1%). Najmniej respondentów uznało za istotne organizację pracy własnej (13,9%) oraz organizację wydarzeń i szkoleń (10,2%).
– Chociaż umiejętności miękkie wciąż w pracy HR-owców będą najważniejsze, to jednak należy również pamiętać o pewnych twardych i specjalistycznych kompetencjach, takich jak analityka danych czy obsługa sztucznej inteligencji. Mogą one zdecydować o skuteczności pracy HR-owca w przyszłości, dlatego warto szkolić się w ich zakresie już dziś – mówi Przemysław Rączka. – Nieco zaskakuje stosunkowo niska liczba wskazań na języki obce. Być może wiąże się to z faktem, że w wielu firmach ich znajomość jest już standardem, a rekruterzy bardziej koncentrują się na innych umiejętnościach, które mogą przynieść dodatkową wartość.
Opinie na temat przyszłości branży HR
W ramach badania zapytano również o opinie dotyczące przyszłości branży HR. Przeprowadzona analiza wykazała, że niemal jedna trzecia ankietowanych (30,9%) uważa, że świadomość firm w zakresie działań HR będzie coraz większa. Ponadto 16,7% respondentów zadeklarowało, że branża HR w Polsce rozwija się bardzo szybko. Co dziewiąty badany (11,1%) uważa, że firmy będą przeznaczać coraz więcej środków na wewnętrzne działania HR, natomiast 9,3% ankietowanych stwierdziło, że większe inwestycja dotyczyć będą zewnętrznych działań HR. Wyniki te pokazują ogólnie pozytywne spojrzenie HR-owców na najbliższe lata. Spodziewana rosnąca świadomość znaczenia działań HR oraz dynamiczny rozwój branży wskazują na to, że rola specjalistów HR będzie zyskiwać na znaczeniu.
Ponadto 8,3% respondentów zajęło stanowisko, że w Polsce będzie coraz łatwiej znaleźć dobrych HR-owców. Może to wynikać z rosnącej liczby programów edukacyjnych i szkoleń, które przygotowują do pracy w branży HR, a także z poprawy warunków pracy i możliwości rozwoju kariery w tym sektorze. Stoi to jednak w kontraście z odpowiedziami z kolejnego pytania. Jedynie 4,6% badanych wskazało bowiem w sposób zdecydowany, że polski system kształcenia bardzo dobrze przygotowuje do pracy w branży HR. To sugeruje, że istnieje potrzeba dalszej reformy i dostosowania programów edukacyjnych do realiów rynku pracy oraz wymagań pracodawców.
Badanie przeprowadzone przez okpraca24.pl zostało zrealizowane w marcu 2024 roku. Objęło specjalistów pracujących na stanowiskach związanych z HR w największych przedsiębiorstwach w Polsce. Badanie zostało zrealizowane pod nadzorem merytorycznym dr. hab. Dariusza Tworzydło, prof. ucz. z Uniwersytetu Warszawskiego.
