Inwestycje typu private equity stają się w Europie Środkowo-Wschodniej coraz bardziej wpływowe. W 2022 r. padły w tym obszarze kolejne rekordy. W ostatnim czasie inwestorzy PE zaczęli w swoich ocenach zwracać większą uwagę na to, czy firmy mają należycie rozwinięte ESG. Analitycy EMIS wskazują, jak stopień wdrożenia idei zrównoważonego biznesu stał się kartą przetargową w wielomilionowych inwestycjach, prowadząc do zwiększenia świadomości firm w tematach społecznych i środowiskowych.
Jeszcze nie tak dawno uwzględnianie przez firmy w swoim funkcjonowaniu kwestii środowiskowych (ang. environmental), społecznych (ang. social responsibility) i ładu korporacyjnego (ang. corporate governance), było postrzegane jedynie jako fakultatywny akt dobroczynności. Z biegiem czasu, połączenie wchodzących w życie kolejnych zmian regulacyjnych, nacisków ze strony konsumentów i pojawianie się coraz bardziej wymagających inwestorów sprawiło, że zapewnienie przez spółkę zrównoważonego rozwoju i dopasowanie się do czynników ESG to konieczność.
Private equity bije kolejne rekordy
Private equity (PE) to rodzaj inwestycji, w którym inwestorzy prywatni kapitalizują spółki poprzez zakup udziałów lub przejęcie ich całkowitej kontroli. Celem PE jest generowanie zysków poprzez restrukturyzację i wzrost wartości tych firm, a następnie ich sprzedaż lub wprowadzenie na giełdę. Inwestorzy private equity często angażują się w zarządzanie biznesem, aby wprowadzić zmiany i zwiększyć jego wydajność. PE jest zwykle skierowane do spółek, które nie są notowane na giełdzie lub które chcą przejść przez prywatną restrukturyzację.
Dane zgromadzone przez analityków EMIS (ISI Emerging Markets Group) w raporcie „Emerging Europe M&A Report 2022/2023” pokazują, że w 2022 r. inwestorzy private equity z Europy Środkowo-Wschodniej zdecydowanie nie próżnowali, przez co PE po raz kolejny zwiększyło swój udział w inwestycjach ogółem. W zeszłym roku na terenie CEE przeprowadzono najwięcej od 5 lat transakcji PE – aż 289 – co oznacza wzrost o 3,2 proc. w porównaniu do roku poprzedniego. Co ciekawe, w 2022 r. końcowa wartość kupna i sprzedaży z private equity była o 23,4 proc. niższa niż rok wcześniej i wyniosła 9,99 mld euro. Eksperci EMIS jako przyczynę wskazują m.in. spadek liczby tzw. megatransakcji, czyli takich, podczas których zapłacono 1 mld euro lub więcej. Duże transakcje przestały być aż tak atrakcyjne, ponieważ rosnące koszty zadłużenia zmniejszyły perspektywy generowania zwrotów poprzez finansowanie lewarowane. Mimo to inwestorzy private equity byli zaangażowani w połowę z 10 największych transakcji M&A (ang. mergers and acquisitions – fuzje i przejęcia) w Europie Środkowo-Wschodniej w 2022 r. Co więcej, mówi się, że firmy PE dysponują 1,23 bln euro w środkach pieniężnych, które nie zostały jeszcze przydzielone do żadnej konkretnej inwestycji.
Widząc, jak duży wpływ na całą scenę M&A Europy Środkowo-Wschodniej mają decydenci związani z private equity i jakie kwoty inwestowane są podczas tych transakcji, ciężko dziwić się firmom, które próbują dopasować się do trwających w tej dziedzinie trendów zakupowych. Fundusze private equity inwestują w spółki spełniające określone standardy i szukają tych, które wyprzedzają konkurencję. PE stara się być „wyrafinowane” – aby nie chodziło tylko o zapewnienie finansowania, ale również o wniesienie przez inwestorów wiedzy i doświadczenia.
ESG nowym trendem zakupowym
Jak zauważają analitycy EMIS, dla nabywców private equity ESG stanowi dużą część oceny wartości przedsiębiorstwa. Jeśli zrównoważony rozwój biznesu nie jest czynnikiem branym pod uwagę przy zarządzaniu firmą, potencjalni nabywcy z sektora PE mogą być zniechęceni. ESG to jak widać bardzo wpływowa siła w podnoszeniu standardów w biznesie, rozumianych nie tylko poprzez osiąganie większych zysków, ale także wypełnianie zobowiązań środowiskowych i społecznych – od walki ze zmianami klimatycznymi po przeciwdziałanie praniu brudnych pieniędzy.
Dobrą ilustracją tego trendu jest lista największych transakcji private equity w naszym regionie. Jak podaje raport „Emerging Europe M&A Report 2022/2023”, największy zakup funduszy PE w 2022 r. w CEE dotyczył firmy z obszaru zielonej energetyki. Mowa o zakupionej przez amerykański Kohlberg Kravis Roberts & Co za kwotę 885,4 mln euro spółce ContourGlobal, która zajmuje się zarządzaniem obiektami wytwarzającymi zeroemisyjną energię elektryczną. W jej portfolio są turbiny wiatrowe, panele słoneczne a nawet elektrownia wodna zlokalizowana w Armenii.
Sposób, w jaki inwestorzy private equity decydują o tym, które firmy zasługują na kupno, pośrednio zaczyna przyczyniać się do mocniejszego upowszechnienia ESG. Ten trend sprawia, że spółki, które chcą zostać kupione, zaczynają dostosowywać się do oczekiwań i implementować ESG. Fundusze, które stawiają zrównoważony rozwój w centrum swojej strategii biznesowej, to właśnie te, które będą zmieniać i ustanawiać nowe reguły gry w gospodarce przyszłości. ESG w kontekście private equity zmieniło się z „kolejnych przepisów do spełnienia” w wartość dodaną, tworzącą zrównoważone biznesy i lepszy świat.
