ESG jest obecnie gorącym trendem w inwestowaniu, ponieważ coraz większa część portfeli zarówno inwestorów indywidualnych, jak i dużych instytucji jest przeznaczana na strategie zrównoważonego rozwoju. W ciągu najbliższych kilku lat ESG (środowisko, odpowiedzialność społeczna, ład korporacyjny) stanie się główną siłą napędową rynku – do 2026 roku wartość aktywów ESG będzie rosła o prawie +13% rocznie, osiągając poziom 34 bln USD, podczas gdy wzrost całego rynku wyniesie tylko +4,3%.
Jednak ze względu na ograniczoną ilość dostępnych danych boom na ESG spotkał się z ostrą krytyką dotyczącą potencjalnych konfliktów interesów, wyników finansowych, a przede wszystkim wymierności. W opinii Allianz Trade o ile pierwsze dwa punkty wydają się być wyolbrzymione – rozwiązywanie kompromisów jest istotą zarządzania, a w dłuższej perspektywie czynniki niefinansowe stają się istotne z finansowego punktu widzenia – o tyle problem dostępności informacji pozostaje aktualny. Niemniej jednak sytuacja na pewno ulegnie znacznej poprawie, między innymi ze względu na liczne nowe wymogi dotyczące ujawniania informacji.
Podczas gdy ocena postępu w zakresie środowiska naturalnego – „E” w ESG – jest możliwa w coraz większym stopniu, sytuacja jest trudniejsza w przypadku odpowiedzialności społecznej („S”) i ładu korporacyjnego („G”), zgodnie z wymogami nowej Dyrektywy w sprawie sprawozdawczości dotyczącej zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw (CSRD). Ocena wpływu wymaga nie tylko wiedzy o stanie obecnym, ale także o niezbędnych ścieżkach transformacji społecznej, zgodnych z celami społecznymi. Wprowadzamy nowe podejście do tego wyzwania, wykorzystujące Cele Zrównoważonego Rozwoju (SDG) przyjęte przez ONZ. Zmiana z ograniczonego nastawienia na transformację klimatyczną do włączenia wszystkich 17 SDG jako celów transformacji daje ostatecznie pełny obraz w zakresie ESG, otwierając drogę do sprawiedliwej transformacji.
ESG: Rosnący rynek…
Zrównoważone finansowanie przeżywa rozkwit: Od indywidualnych oszczędzających po duże instytucje, inwestorzy przeznaczają coraz większą część swoich portfeli na produkty finansowe związane z ESG (środowisko, społeczeństwo, ład korporacyjny), aby wspierać przejście do gospodarki niskoemisyjnej. Ponieważ tradycyjne źródła wzrostu na rynku zarządzania majątkiem są zagrożone przez transformację, ESG ma szansę stać się kluczową siłą napędową rynku. Według PwC, w ciągu najbliższych pięciu lat fundusze zorientowane na ESG będą rosły znacznie szybciej niż cały rynek (+12,9% w porównaniu z +4,3%). W przypadku tego scenariusza wartość zarządzanych aktywów (Assets under Management – AuM) ESG ma do 2026 roku osiągnąć 34 bln USD, a udział ESG w całości AuM wzrośnie z 14,4% w 2021 roku do ponad jednej piątej wszystkich aktywów (21,5%) do 2026 roku. Inne prognozy są jeszcze bardziej optymistyczne: Według Bloomberg Market Intelligence, wartość zarządzanych aktywów z kategorii ESG może osiągnąć 50 bln USD w 2025 roku.
W opinii Allianz Trade Europa pozostanie siłą napędową w globalnym finansowaniu ekologicznym: już teraz (według stanu na 2021 rok) przypada na nią ponad połowa całkowitych zarządzanych aktywów ESG, do czego przyczyniają się działania regulacyjne mające na celu promowanie zrównoważonego finansowania poprzez wspólne standardy, a tym samym większa przejrzystość i porównywalność produktów ESG. Dobrym przykładem jest rynek zielonych obligacji: 42% całego rynku zielonych obligacji jest denominowane w EUR, co wynika z unijnego rozporządzenia w sprawie taksonomii ustanawiającej standardy dla zielonych obligacji. Amerykańskie AuM z kategorii ESG nadrabiają zaległości i oczekuje się, że do 2026 roku wzrosną ponad dwukrotnie; amerykańscy inwestorzy domagają się równie szybkiego przestawienia się na ESG.
… i coraz głośniejszy chór krytyki
Pomimo gwałtownego wzrostu, boom na ESG wywołał szereg ważnych pytań. W rzeczywistości programy ESG spotkały się ostatnio z szerokim sprzeciwem, krytykowane są za brak odpowiedniego uzasadnienia. Widać to w ustawach antyinwestycyjnych na Florydzie i w Północnej Dakocie oraz w teksańskiej ustawie antybojkotowej, która zabrania władzom lokalnym prowadzenia interesów z bankami, które przyjęły politykę ESG i pozbyły się teksańskich firm energetycznych wykorzystujących paliwa kopalne. Brak obiektywnych i uzasadnionych celów dla oceny ESG może stanąć na drodze do akceptacji ESG przez praktyków i opinię publiczną; czarne listy anty-ESG mogą być tylko początkiem.
Pojawiły się ponadto pytania, czy w ogóle możliwe jest jednoczesne oddanie sprawiedliwości trzem aspektom ESG? Czy nie ma tu konfliktów interesów? Z pewnością występują sytuacje, w których zobowiązania wobec środowiska (mniejsza emisja) i społeczeństwa (więcej miejsc pracy) mogą stanąć sobie nawzajem na przeszkodzie. Nie oznacza to jednak, że takie potencjalne konflikty są niemożliwe do rozwiązania. W końcu idea „sprawiedliwej transformacji” jest właśnie taka: zarządzanie niezbędną zieloną transformacją w taki sposób, aby nikt nie został pozostawiony samemu sobie; nie należy powtarzać błędów przeszłości związanych z niekontrolowaną globalizacją. W końcu rozpoznanie konfliktów interesów i ich rozwiązywanie jest istotą zadania, którego realizacji oczekuje się od liderów politycznych i gospodarczych. W tym sensie kryteria ESG są niczym więcej i niczym mniej niż systematycznym podejściem do oceny, w jaki sposób to zadanie jest realizowane. Ocena ta jest ze swej natury trudniejsza niż ocena oparta na wskaźnikach czysto finansowych.
Dla zarządzających aktywami liczą się przede wszystkim wskaźniki finansowe. Lecz decydujące pytanie brzmi: jak te kluczowe liczby będą wyglądać za 10 lub 20 lat. W opinii Allianz Trade aby odpowiedzieć na to pytanie, potrzebujemy kryteriów ESG, ponieważ czynniki niefinansowe często w dłuższej perspektywie stają się istotne z finansowego punktu widzenia, odzwierciedlając zachowanie naturalnych i społecznych fundamentów jako podstawy pomyślnie prowadzonej działalności gospodarczej. Dlatego też działania regulacyjne zmierzają również do podwyższenia wymogów w zakresie coraz szerszego ujawniania informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju.
